Sosnowsky berenklauw

Hoe herken ik Sosnowsky berenklauw?

Sosnowsky berenklauw (Heracleum sosnowskyi) is door zijn grootte een opvallende plant en lijkt sterk op de Reuzenberenklauw (H. mantegazzianum) en de over het algemeen iets kleinere Perzische berenklauw (Heracleum persicum). Planten kunnen 2-3 meter hoog worden. De bladeren hebben diepe veervormige insnijdingen. De groei start in het vroege voorjaar rond eind maart, begin april en in het eerste jaar wordt alleen blad en een penwortel aangemaakt. Na enkele jaren vegetatieve groei vormt de plant één bloemstengel en bloeit eenmalig van eind juni tot augustus. De stengel is hol en heeft stevige haren. De witte bloemen zijn gegroepeerd in grote bloemschermen die een diameter van 50 cm kunnen bereiken en trekken veel insecten aan. Een bloemscherm kan meer dan 20.000 zaden bevatten. Na de bloei sterft de plant af.

Berenklauwen lijken op elkaar, kijk hier voor de look-a-likes.

Klik op de foto's om deze te vergroten.

Herkomst – Waar komt Sosnowsky berenklauw vandaan?

Sosnowsky berenklauw komt oorspronkelijk voor in het bergachtige gebied van Zuidwest-Azië (de Kaukasus). De berenklauw groeit voornamelijk op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselrijke gronden zoals bermen, dijken, geluidswallen, omgewerkte grond, braakliggende grond, tuinen, ruderale plaatsen, ruigten, waterkanten, langs spoorwegen, plantsoenen, parken en bossen.

Verspreiding – Waar komt Sosnowsky berenklauw voor?

Na de Tweede Wereldoorlog is de soort in delen van de toenmalige Sovjet-Unie aangeplant als voedergewas. Van daaruit heeft de plant zich verspreid over de andere delen van de Sovjet-Unie (Baltische staten, Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne) en in westelijke richting naar delen van Polen, Hongarije, Denemarken en het oosten van Duitsland. De soort is ook als sierplant in verschillende botanische tuinen in Europa aangeplant maar wordt vrijwel niet verhandeld.

De belangrijkste route waarlangs Sosnowsky’s berenklauw Nederland kan bereiken, is het meeliften van zaden in grond en machines. Verspreiding van zaden over grotere afstanden vindt voornamelijk plaats via de wind (tot een afstand van ca. 100 m), via open water of via de vacht van dieren. Ook werkzaamheden, zoals maaien en grondtransport, kunnen leiden tot verdere verspreiding van de soort.

Risico’s - Wat zijn de problemen? 

Risico's voor natuur

Door de snelle groei in het vroege voorjaar en het gesloten bladerdek, worden inheemse plantensoorten verdrongen. Oevers en taluds worden instabieler door verdringing van de ondergroei, vooral in de winterperiode als de bodem onbedekt is. Dan kan erosie optreden.

Risico's voor de gezondheid

Net als reuzenberenklauw scheidt ook de Sosnowsky’s berenklauw bij beschadiging stoffen (furocoumarinen) af die onder invloed van zonlicht brandblaren op de huid veroorzaken. De aangetaste huid kan lange tijd gevoelig blijven voor zonlicht (ultraviolet licht). Draag bij werkzaamheden altijd beschermende kleding die het hele lichaam bedekt (laarzen, handschoenen en regenpak). Ook de ogen moeten goed beschermd zijn.

Er zijn ook gevallen bekend waarbij huisdieren vergelijkbare verschijnselen kregen nadat ze met de reuzenberenklauw in aanraking waren geweest.

Wat moet u doen als u in contact bent gekomen met sap uit bladeren van de Sosnowsky berenklauw?

• Ga direct naar de spoedeisende hulp (SEH) als u het sap in de mond heeft gekregen. Dit is heel gevaarlijk.
• Heeft u sap in uw ogen gekregen? Dan moet u uw ogen direct uitspoelen met veel water en meteen daarna contact opnemen met de huisarts.
• Was de huid direct af met water en zeep. Als er geen gelegenheid is om de huid af te spoelen bedek de huid dan meteen.
• Na het afspoelen moet u de huid ook bedekken zodat er geen zonlicht op kan komen. Het is verstandig om een week uit de zon te blijven.
• Wrijf het sap niet uit over de huid en raak het gezicht niet aan.
• Ga naar de huisarts als er toch ‘iets’ te zien is, zoals rode uitslag.

(Bron: GGD Rotterdam-Rijnmond, z.j.)

Leadfoto: Jacek Proszyk, Wikimedia Commons

Gepubliceerd 30 juni 2022