Gestekelde duizendknoop
Gestekelde duizendknoop is in onze klimaatzone een eenjarige kruidachtige klimplant. De soort komt van oorsprong uit Azië en groeit vooral in open en verstoorde gebieden, langs bosranden en in wegbermen. In Nederland zijn nog geen verwilderde exemplaren aangetroffen. Waakzaamheid is geboden om vestiging en verspreiding te voorkomen.
Hoe herken ik Gestekelde duizendknoop?
Gestekelde duizendknoop (Polygonum perfoliatum, syn. Persicaria perfoliata) is een kruidachtige klimplant die tot 7 meter lang kan worden en tot 15 cm per dag kan groeien. Vandaar de Engelse naam Mile-a-minute-weed. De soort is eenjarig in gematigde gebieden en kan meerjarig zijn in tropische gebieden. Gestekelde duizendknoop heeft 2-8 cm brede driehoekige bladeren en bloeit met kleine, witte bloemen die nauwelijks opvallen. De groene besachtige vruchten kleuren bij de rijping naar metallic blauw. Vogels zijn waarschijnlijk verantwoordelijk voor lange-afstand verspreiding van zaden. Daarnaast kunnen zaden meekomen met transporten van andere producten zoals zaadmengsels en planten.
Gestekelde duizendknoop lijkt op andere soorten, kijk hier voor de look-a-likes.
Klik op de foto's om ze te vergroten
![Gestekelde duizendknoop (Polygonum perfoliatum) (Foto Wikimedia Commons, Melissa McMasters)]](/upload_mm/7/7/3/74113067-382d-4bd7-b043-e0e3d07e7534_Gestekelde_duizendknoop_1.jpg "Gestekelde duizendknoop (Polygonum perfoliatum) (Foto Wikimedia Commons, Melissa McMasters)]")
Herkomst – Waar komt Gestekelde duizendknoop vandaan?
Gestekelde duizendknoop komt van oorsprong voor in Azië. De plant groeit vooral in open en verstoorde gebieden, aan bosranden, wegbermen, verlaten weilanden, in vochtig struikgewas, rivierbanken en slootkanten. In het gebied van herkomst wordt de plant gebruikt voor medicinale toepassingen en de blauwe bessen worden gegeten. In Europa komt gestekelde duizendknoop alleen voor in Rusland en Turkije en wordt daar als invasieve exoot beschouwd.
Verspreiding – Waar komt Gestekelde duizendknoop voor?
Gestekelde duizendknoop komt voor zover bekend niet voor in Nederland. Vestiging ligt op dit moment ook niet voor de hand omdat de temperaturen in de winter te laag zijn voor de plant om te overleven. Het is echter niet uitgesloten dat het klimaat in de toekomst daar wel geschikt voor wordt door klimaatverandering. Introductie is mogelijk als de plant of zaden van de plant onbedoeld meekomen met verhandelde (agrarische) producten zoals granen en potplanten.
Risico’s - Wat zijn de problemen?
Gestekelde duizendknoop groeit snel en kan de bestaande vegetatie snel en volledig bedekken en verzwakken of doden als gevolg van het wegnemen van zonlicht. Dit veroorzaakt ook problemen bij bosverjonging omdat jonge bomen (zaailingen) afsterven.
Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding?
Preventie is de meest kosteneffectieve aanpak van invasieve exoten. Dat wil zeggen dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat de plant zich kan vestigen. Omdat de gestekelde duizendknoop onbedoeld kan meekomen met verhandelde (agrarische) producten zoals granen en potplanten is het op dit moment vooral belangrijk om de handelsstromen te controleren.
De soort is in Nederland nooit verhandeld als tuinplant. Als gevolg hiervan is de kans op introductie door het weggooien van planten of resten van planten weg te gooien in de natuur te verwaarlozen.
Omdat de soort nog niet in Nederland voorkomt is het belangrijk om waakzaam te zijn en te voorkomen dat de soort zich vestigt.In dat kader is het belangrijk waarnemingen door te geven. Gestekelde duizendknoop gezien? Geef je waarneming dan door via de NOVA-app of Waarneming.nl.
Beheersing en bestrijding
Voor kleine zaailingen die de grond bedekken, is herhaald maaien voldoende om de planten te onderdrukken en de bloei te voorkomen of verminderen. Mechanische bestrijding is minder geschikt voor grotere planten die bomen en struiken bedekken.
Handmatig uittrekken is een effectieve methode voor het verwijderen van zaailingen, maar ook voor grotere planten. Draag beschermende kleding zoals dikke handschoenen, een lange broek en een shirt met lange mouwen om de huid te beschermen tegen schaafwonden.
Wet & Regelgeving - Welke regels en protocollen zijn van toepassing?
Waar vind ik meer informatie?
- Factsheet Gestekelde duizendknoop. NVWA [factsheet]
- Persicaria perfoliata (mile-a-minute weed). CABI Invasive Species Compendium [data sheet]
Leadfoto: Katja Schulz, Wikimedia Commons
Gepubliceerd 21 november 2022